BÀI VIẾT SỐ 6 LỚP 10 ĐỀ 3: Thuyết minh về tác giả Trương Hán Siêu và tác phẩm Phú sông Bạch Đằng lớp 10

t nc Vit Nam ta tri qua hng nghn nm phong kin Bc thuc,v cng t y sn sinh ra nhiu anh hng vi nhng chin cng bt khut, nh gic, gi nc. C th k n trn nh qun Nam Hn trn sng Bch ng ca Ng Quyn hay chin thng Ngc Hi ng a ca vua Quang Trung nh qun Thanh, trn nh ca Hm Tv cn rt nhiu chin cng oanh lit khc. Chnh nhng trn nh ho hng tr thnh ngun cm hng th vn cho mun i. Trong s , khng th khng k n bi ph ni ting Ph sng Bch ng ca Trng Hn Siu. Trong chng trnh Ng vn lp 10 chng ta s gp thuyt minh v tc gi Trng Hn Siu v tc phm Ph sng Bch ng bi vit s 6 lp 10 3. Di y l bi lm cho bi ny, mong rng s gip cc bn c mt nh hng ng v mt bi lm tt. lm c bi ny ta s thuyt minh v cuc i, s nghip vn chng ca tc gi cng tc phm gm th loi, hon cnh, gi tr v ni dung v ngh thut.

BI VN MU S 1 THUYT MINH V TC GI TRNG HN SIU V TC PHM PH SNG BCH NG

Vn hc thi L Trn, ngoi ng thin c hng vn Bnh Ng i co ca Nguyn Tri, hay Hch tng s ca Hng o i vng Trn Quc Tun, th khng th khng k n bi ph ni ting Ph sng Bch ng ca Trng Hn Siu.

Trng Hn Siu, t l Thng Ph, hiu n Tu, sinh nm no khng r, ch bit ng mt nm 1354. Qu ng thn Phc Am, huyn Yn Ninh, l Trng Yn (nay thuc th x Ninh Bnh, tnh Ninh Bnh). ng xut thn l mn kjasch ca Trn Hng o, tng lp cng trong hai cuc khng chin chng qun xm lc Nguyn ln th hai (1285) v ln th ba (1288), nn c tin c ln triu nh. i lm quan ca ng tri qua bn i vua Trn: Anh Tng (1293-1314), Minh Tng (1314-1329), Hin Tng (1329-1341), D Tng (1341-1369), thng chc cao nht n Tham tr chnh s v tng lm quan vng Lng Giang (Bc Giang) v Chu Ha (Tha Thin Hu). ng thi, Trng Hn Siu l mt hc gi uyn bc v l ngi u tin ln ting ph phn o Pht, m ng cho Nho gio tin ln. Nm 1353, ng lnh chiu ch ra trn nhm Ho Chu (Hu), sai ngi xy thnh p lu, lp k chng qun Chim. Nm 1354, ng co bnh xin ngh nhng trn ng v Bc cha kp n nh th mt, sau c truy tng Thi ph v cho phi th Vn Miu, Thng Long.Sau khi mt, Trng Hn Siu c truy tng chc Thi ph v c a vo th ti Vn Miu ngang vi Chu Vn An v cc bc hin trit xa. Trng Hn Siu sng tc kh nhiu, gm nhiu loi nh hnh lut, ph, th ca, vn xui, tt c u c vit bng ch Hn. ng cn li bn bi th v ba bi vn “Dc Thu sn khc thch”,”Linh T Thp k”,”Khai Nghim t bi”,”Bch ng giang ph”,u l nhng tc phm ni ting. Trong s , Bch ng giang ph l bi ph ni tri nht ca ng v cng l bi ph ni ting nht trong s cc bi ph ch Hn thi Trn cn li n ngy nay. Bi ph tng cng gm 32 lin v hai bi ca, ni v v p hng v vng ca sng Bch ng v gi li cc chin cng chng xm lc tng gn vi a danh ny.

Bi Ph sng Bch ng cha r c vit nm no, c th vo khong 50 nm sau cuc khng chin chng gic Mng – Nguyn thng li. Bi ph vit v sng Bch ng, mt con sng ghi du nhiu chin cng hin hch trong s nghip chng gic ngoi xm ca dn tc ta, t thi Ng Quyn nh thng qun Nam Hn n nh Trn chin thng Mng Nguyn, u l nhng o qun xm lc hng mnh ca phng Bc. Mc d c vit theo li ph c th, c vn nhng cu vn tng i t do, khng b g b vo nim lut. Bi ph l cm xc hoi nim ca tc gi v nhng chin thng ly lng ca qun dn nh Trn trn sng Bch ng vo thi im nh Trn ang suy thoi. Tc phm va cha chan nim t ho, va ng ni au, va th hin trit l v s i thay, bin thin v xoay vn ca to ho. Bi ph chia lm hai phn: phn c thoi vi khch v phn i thoi gia khch vi cc b lo bn sng. Kt cu bi ph hnh thnh hai tuyn nhn vt. Nhn vt khch, cng l s phn thn ca tc gi v nhn vt tp th: cc b lo a phng. Xut hin vi t cch l i tng tm tnh, nhn vt cc b lo c th l thc l nhng ngi tc gi gp trn ng tho ch tiu dao, thm ch, h c th l nhng ngi trc y lm nn chin cng trn dng sng lch s y, song cng c th h ch l nhng nhn vt h cu. H cu nhn vt, h cu ra cuc i thoi l cch tc gi gin tip by t nhng suy ngm ca mnh v t nc, v nhn dn, v dng sng lch s. Chin thng Bch ng giang c din t nh mt bi th t s m cht anh hng ca. Ting trng trn, ting gm khua nh ho vo cm hng t ho, kiu hnh ri lng li trong suy ngm: Tri t cho ni him tr Nhn ti gi cuc in an

  • n sng y ch h mt
  • Nh ngi xa, ch l chan

Li ca ca cc b lo l li khng nh s tn ti vnh hng ca dng sng lch s v nhng chin cng hin hch y ng thi cng khng nh s tn ti vnh hng ca chn l: bt ngha tt yu s tiu vong, ch c anh hng l lu danh thin c. Li ca ca Khch (theo li lin ngm) cng tip ni nim t ho y ng thi th hin quan nim vng chc vo vai tr ca con ngi trong vic gi cuc in an. y l quan nim tin b v ht sc nhn vn. V gi tr ni dung: Ph Sng Bch ng th hin nim t ho dn tc, lng yu nc trc nhng chin cng trn sng Bch ng ng thi ca ngi truyn thng anh hng bt khut, truyn thng o l nhn ngha ca dn tc Vit Nam. Tc phm cng cha ng t tng nhn vn cao p qua vic cao vai trog, v tr con ngi trong lch s. V ngh thut, bi ph s dng nhng chi tit mang hnh nh in tch chn lc, hoi c kt hp vi th php lin ngm,hnh thc i p, c bit l s sng to hnh tng nhn vt khch v nhn vt cc b lo, mt nhn vt i din cho hin ti v mt nhn vt l chng nhn lch s, ng thi trong mi nhn vt u c s phn thn ca ci ti tc gi, mt ci ti trng s c tm hn nhy cm v tm lng u i i vi lch s, vi t nc. ng thi y cn l nh cao ngh thut ca th ph trong vn hc trung i Vit Nam.

Nn vn hc dn tc rt t nhin m hnh thnh dng th vn Bach ng. Vi Bi ph sng Bch ng, Trng Hn Siu ng mt tr ng sng chi trn dng thi ca bt tn y con chu mun i cn ngng vng.

BI VN MU S 2 THUYT MINH V TC GI TRNG HN SIU V TC PHM PH SNG BCH NG.

Lch s ca mt dn tc khng ch l nhng chin cng vi nhng chin thng chnggic ngoi xm m cn la lch s vi b su vn hin, l lch s c ghi li bng hn ngi qua nhng ng vn chng. Nhc n nhng bi th mang m hng ho hng ca mt thi i mt i khng tr li, chng ta khng th nhc n bi ph Bch ng giang ph ca Trng Hn Siu. Bi th c vit t lu ri nhng n nay v mi sau, ngi ta vn khng thi nhc n n nh mt khc ca v thi i nh Trn.

Nhc n Trng Hn Siu l ngi ta nh n mt ngi con qu ti vng t Ninh Bnh, l mn khch ca v tng ti ba Trn Quc Tun, ng tng tham gia khng chin chng qun Mng Nguyn xm lc. ng l ngi va c ti li va c c, sinh thi, ng c cc vua nh Trn gi l thy. ng l mt ngi phng khong, nng lng yu nc v mang trong mnh mt ni u hoi v lch s dn tc. V l , n vi Bch ng giang ph, ngi c nh c sng vi nm thng ho hng trong lch s dn tc, va nhn ra nhng ni lng ca mt con ngi tng tri.

Bi ph c nh gi l khng ch ni ting thi Trn m cn l mt trong nhng bi ph vit bng ch Hn hay bc nht nc ta thi trung i. Theo cc nh nghin cu, c l bi th c Trng Hn Siu vit vo thi vn Trn.

Bi ph vit theo li c ph v c chia thnh ba phn.

Phn u tc phm, tc gi gii thiu v nhn vt khch. Hnh nh khch hin ln l con ngi phng khong, thch ngao du sn thy:

  • “Khch c k:
  • Ging bum giong gi chi vi
  • Lt b chi trng mi mit
  • Sm g thuyn ch Nguyn, Tng
  • Chiu ln thm ch V Huyt
  • Cu Giang, Ng H, Tam Ng, Bch Vit”

Cc a danh ni ting c nhc n vn l nhng danh lam thng cnh, nhng di tch lch s quen thuc, t , ngi c nhn ra mt c im khc ca nhn vt khch: mt t hn ngh s a t do, phng khong, mt bc tri thc ham du ngon, trc l chim ngng, hai l m rng, nng cao tm hiu bit. Du i nhiu m kht vng bn phng vn cn tha thit:

  • “M trng ch bn phng vn cn tha thit
  • Bn gia dng ch bung cho
  • Hc T Trng ch th tiu dao”

Khch mun hc theo T Trng ngha l mun hc bc s gia ni ting ny s nghin cu lch s, vn ha dn tc. Tip , tc gi a ngi c n vi cnh thc, cng l iu ht hn khch khi n vi sng Bch ng:

  • “Bt ngt sng knh mun dm
  • Tht tha ui tr mt mu
  • Nc tri: mt sc, phong cnh: ba thu
  • B lau san st, bn lch u hiu
  • Sng chm gio gy, g y xng kh”

Dng sng hin ln vi nhiu dng v, va hng dng, tht tha, li c v m am, hoang vng. V vy, khch mang trong mnh tm trng vi nhiu sc thi khc nhau: vui, bun, t ho, nh tic:

  • “Thng ni anh hng u vng t
  • Tic thay du vt lung cn lu”

Ngay sau nhng cu gii thiu v nhn vt khch, tc gi a ngi c n vi cu chuyn ca b lo v chin thng trn dng sng Bch ng:

  • “y l chin a bui Trng Hng nh thnh bt M
  • Cng l bi t xa thu trc Ng cha ph Hong Thao
  • ng khi y:
  • Thuyn b mun i, tinh k php phi
  • Hng h su qun, gio gm sng chi
  • Trn nh c thua cha phn
  • Chin ly bc nam chng i
  • nh nht nguyt ch phi m
  • Bu tri ch sp i”

Tc gi chn lc nhng hnh nh, nhng in tch lm ni bt s tht bi ca qun th v ci v vang trong chin thng ca qun ta. C th nhn thy y nim t ho, sng khoi ca cc b lo, ci im tnh qua s chim nghim ca khch. Cc b lo ly ci vn ng, tri chy ca dng nc, dng i tng phn vi ni nhc qun th bi ni nhc qun th nghn nm khng ra ni cng c ngha l nhng chin thng ca ta vnh vin ln ngi:

  • “n nay nc sng tuy chy hoi
  • M nhc qun th khn ra ni”

Sau li k, cc b lo c li bnh nh s tng kt v nguyn nhn lm nn chin thng: c thin thi, a li, trong cao yu t con ngi- mt quan nim va y tin b, va mang tnh nhn vn:

  • “Qu l tri t cho ni him tr
  • Cng nh: nhn ti giu cuc in an”

V n on ba, l li ca ca cc b lo v khch.Cc b lo bng sng nim tin, nim t ho v chn l vnh hng nh ci dng dc, bao la ca Bch ng giang cun sng hng, v bin ng t bao i. Cn trong li ca ca khch, bn cnh vic ngi ca cng c ca cc vua Trn, cn cao v khng nh ti c con ngi, xem l yu t quyt nh lm nn chin thng.

Vi vic xy dng cp nhn vt ch- khch, vic la chn cc hnh nh v in tch cng vic kt hp nhun nhuyn yu t t s, tr tnh v li ni khoa trng, bi ph sng dy ho kh ng A. Bi ph khng ch truyn cho ta lng yu nc, t ho dn tc m cn l li nhc chng ta hm nay v mi sau ny c hng thnh qu m cha ng ta lm nn th hy bit trn trng v pht huy!

Ngun Internet