Nghị luận giải thích câu tục ngữ Lời nói chẳng mất tiền mua, lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau

Ngh lun gii thch cu tc ng Li ni chng mt tin mua, la li m ni cho va lng nhau

Hng dn

Trong cuc sng, con ngi phi bit chn la li nói sao cho t hiu qu cao nht trong giao tip và ng x. Chính vì vy, mi ngi thng khuyên bo nhau:

Li nói chng mt tin mua
La li mà nói cho va lòng nhau.

Li nói là mt công c dùng giao tip và ng x trong mi quan h gia con ngi vi con ngi. Do ó, khi nói ta cn phi bit “la li mà nói” sao cho hay, cho p.

Trc ht, “la li mà nói” có tác dng lôi cun, cm hóa c ngi nghe, làm cho ngi nghe bit rung ng và kính n ngi nói. Bác H là ngi luôn t c nhng thành công ln trong vn này. Ngày 02-9-1945, lúc ang c Tuyên ngôn c lp qung trng Ba ình, Bác có nói mt câu th hin s quan tâm sâu sc: “Tôi nói ng bào nghe rõ không?” ã làm cho hàng triu trái tim xúc ng mãnh lit. Rõ ràng tình cm ca Ngi trong li nói y quá da dit; không gì có th so sánh c. Còn khi nhc n min Nam rut tht, Bác nói trong ni xúc ng nghn ngào: “Min Nam trong trái tim tôi”. Nhng câu nói ca ngi cho n tn bây gi, nhân dân Vit Nam không th nào quên. i vi thanh niên, hc sinh, Bác nói nhiu câu nh li dy ca mt nhà giáo dc yêu tr, yêu ngh:

Không có vic gì khó
Ch s lòng không bn.
ào núi và lp bin
Quyt chí t làm nên.

hay: “Có tài mà không có c là ngi vô dng. Có c mà không có tài thì làm vic gì cng khó.”

i vi gii tri thc nghiên cu khoa hc, nhiu ngi phi xa quê hng sinh sng và làm vic ti nc ngoài, bng li nói ca mình, Bác ã cm hóa c tâm hn h, khin h nghe theo Bác v quê hng Vit Nam thân yêu phc v. Tin s Nông hc Lng nh Ca hay Giáo s – Vin s Trn i Ngha là nhng in hình. Nói chung, dù bt kì thi im nào, li nói ca Bác H cng luôn làm “va lòng” ngi nghe.

Ngc li, trong xã hi, có không ít con ngi không bit liu li mà nói dn n nhiu tác hi cho bn thân và mi ngi. ó là nhng li nói thô tc, thiu vn hóa, thiu thin chí nhm tha mãn ý thích cá nhân hoc nói mà thiu suy ngh.

Ngoài ra còn có nhng li phát ngôn không phù hp vi ôi tng tip nhn nh: ông bà, cha m, thy cô giáo, tr em và nhng i tng khác. Chng hn nh i vi ông bà, cha m, thy cô giáo, ngi nói cn phi t thái kính trng, n nang, l phép, khiêm tn.

Nhng li nói không p bao gi cng mang li nhng hu qu nng n. Ch vì mt li nói mà ngi ang gi chc v quan trng có th cho b thôi vic sm. Ch vì mt li nói mà dn n tan nhà, nát ca, con xa cha, v xa chng. Ch vì mt li nói mà ngi này tr thành k thù ca ngi kia.

Li nói phn ánh trình vn hóa cng nh thc c nhân phm, danh d con ngi. Ngi càng có tài và c, có uy tín ln thì li nói ca ngi y càng có giá tr, càng c mi ngi hc hi, phát huy. Tuy nhiên, “la li mà nói cho va lòng nhau” hoàn toàn khác bit vi thái a dua, nnh hót, n nang mt cách vô lí trong quan h bn bè, ng chí. Vì vy trong quan h xã hi, c bit là quan h bn bè, chúng ta cn thng thn góp ý nhng khuyt im ca bn, h tích cc sa cha. Ngc li, chúng ta vui v và sn sàng nghe li phê bình ca bn bè. Nu c nh th thì chng nhng tình bn c duy trì bn b, thâm sâu, mà còn làm cho cuc i ti p hn, có ý ngha hn.

Câu ca dao trên ây ã t mt nn tng vng chc cho vic thc hin mc ích giao tip và ng x trong mt xã hi vn minh. Do ó, chúng ta phi hc tp tht gii, tng cng rèn luyn o c tht tt tr thành mt con ngi va có trình vn hóa cao, va có mt phong cách giao tip vn minh, lch s.

Ngun: Vietvanhoctro.com