Soạn bài Cuộc chia tay của những con búp bê

Soạn bài Cuộc chia tay của những con búp bê

Hướng dẫn

Câu hỏi 1: Đọc kỹ văn bản để nắm được: Truyện viết về ai, về việc gì? Ai là nhân vật chính trong truyện?

Gợi ý:

Đọc văn bản, chúng ta sẽ dễ dàng nhận thấy đây là một câu chuyện rất cảm động viết về hoàn cảnh đáng thương của hai anh em Thành và Thuỷ: gia đình bị đỗ vỡ, bố mẹ li hôn, hai anh em Thành, Thuỷ phải chia tay nhau (mỗi người sống một nơi, anh sống với bố, em sông với mẹ). Hai nhân vật Thành và Thuỷ có mặt từ đầu đến cuối của câu chuyện góp phần quan trọng vào việc thế hiện chủ đề của câu chuyện. Đây là hai nhân vật chính.

Câu hỏi 2: Hãy suy nghĩ và thảo luận với các bạn trong nhóm về mấy điểm sau:

a.Câu chuyện được kề theo ngôi thứ mấy? Việc lựa chọn ngôi kể này có tác dụng gì?

b.Tên truyện có liên quan đến ý nghĩa của truyện không? (Búp bê có chia tay không, vì sao chúng phải chia tay, búp bê có lỗi gì mà phải chia tay?)

Gợi ý:

a.Trong truyện, người kế xưng tôi (tức nhân vật Thành). Như vậy có nghĩa là truyện được kế theo ngôi thứ nhất. Nhân vật Thành là người trong cuộc được chứng kiến các sự việc xảy ra và cũng có nỗi đau như em gái của mình. Cách lựa chọn ngôi kể đó đã làm tăng tính chân thực và thuyết phục của truyện, đồng thời thể hiện những suy nghĩ, cảm xúc của tác giả và các nhân vật khác một cách sâu sắc.

b.Đến với văn bản, ta vô cùng ấn tượng với nhan đề: Cuộc chia tay của những con búp bê. Tên truyện đã khơi gợi trí tò mò, lôi cuốn người đọc tiếp tục tìm hiểu. Nhan đề vần bản đã góp phần thể hiện ý đồ tư tưởng của tác giả, ý đồ đó được thề hiện rất rõ qua hình ảnh trung tâm là những con búp bê.

Chúng ta cũng biết búp bê là thứ đồ chơi quen thuộc của tuổi thơ, nó gợi lên sự vô tư, trong sáng giống như hai anh em Thành và Thuỷ vậy. Lẽ ra các em phải cùng được sống trong một gia đình hạnh phúc, cùng được nhận sự yêu thương chăm sóc của cha mẹ ấy thế mà các em đành phải chia tay nhau…

Câu hỏi 3: Hãy tìm những chi tiết trong truyện để thấy hai anh em Thành, Thuỷ rất mực gần gũi, yêu thương, chia sẻ và luôn quan tâm đến nhau.

Gợi ý:

Trong truyện có nhiều chi tiết thể hiện hai anh em Thành, Thuỷ rất gần gũi, yêu thương, chia sẻ và luôn quan tâm đến nhau. Tuỳ vào sự cảm nhận, các em có thế lựa chọn các chi tiết sau:

-Thuỷ mang kim chỉ ra tận sân vận động vá áo cho anh. Thành luôn giúp đỡ em học hành.

-Chiều nào Thành cũng đón em đi học về, hai anh em vừa nắm tay nhau vừa trò chuyện.

-Buổi sáng hôm chia tay, hai anh em cùng dậy sớm, ngồi bên nhau ngoài vườn.

-Thành và Thuỷ nhường đồ chơi cho nhau.

-Khi chia tay: Thuỷ khóc nức nở và nắm tay Thành dặn dò.

Câu hỏi 4: Lời nói và hành động của Thuỷ khi thấy anh chia hai con búp bê Vệ sĩ và Em nhỏ ra hai bên có gì mâu thuẫn? Theo em, có cách nào để giải quyết được mâu thuẫn đó không? Kết thúc truyện, Thuỷ đã lựa chọn cách giải quyết như thế nào? Chi tiết này gợi lên cho em những suy nghĩ và tình cảm gì?

Gợi ý:

-Khi anh của mình chia hai con búp bê Vệ sĩ và Em nhỏ Thuỷ đã có lời nói và hành động: “Em bỗng tru tréo lên giận dữ: – Anh lại chia rẽ con Vệ sĩ với con Em nhỏ ra à? Sao anh ác thế?”. Lời nói và hành động đó có sự mâu thuần với nhau bởi lẽ: Một mặt khi thây anh chia đồ chơi em đã rất tức tối, song điều đó lại hoàn toàn ngược lại với tình yêu thương vô bờ em đã dành cho anh trai của mình, em đã rất bôi rối vì sợ rằng không có ai gác đêm cho anh ngủ.

-Đặt ra tình huống này, mọi người đều thấy chỉ có một cách giải quyết mâu thuẫn trên hiệu quả nhất là bô" mẹ Thành và Thuỷ đoàn tụ với nhau thì hai anh em Thành và Thuỷ không phải chia tay nhau.

-Kết thúc truyện với một chi tiết hết sức xúc động: Thuỷ đã để lại con Em nhỏ bên cạnh con Vệ sĩ cho anh trai của mình đế những con búp bê không phải xa nhau. Cách giải quyết đó cho thây Thuỷ là một em nhỏ giàu lòng vị tha, biết hy sinh vì người khác. Điều đó cũng khẳng định, em vô cùng yêu quý anh trai của mình và thương xót cho cảnh chia lìa của những con búp bê vô tội. Cách giải quyết trên còn gợi lên trong lòng người đọc sự xót xa, thương cảm cho hoàn cảnh bất hạnh của hai anh em Thành, Thuỷ và nhừng em nhỏ có hoàn cảnh tương tự.

Câu 5: Chi tiết nào trong cuộc chia tay của Thuỷ với lớp học làm cô giáo bàng hoàng và chi tiết nào khiến em cảm động nhất?

Gợi ý:

-Cô giáo cua Thuỷ đã vô cùng bàng hoàng khi cô được biết: Em sẽ không được đi học nữa, do nhà bà ngoại ở xa trường quá, nên “mẹ bảo sẽ sắm cho em một thúng hoa quả để ra chợ ngồi bán”.

Chi tiết làm em cảm động nhất (HS có thể lựa chọn một trong những chi tiết sau):

-Cô giáo Tâm tặng Thuỷ quyển vở và cây bút máy nắp vàng.

-Khi biết Thuỷ không được đi học nữa cô Tâm thốt lên: “Trời ơi!”, cô giáo tái mặt và nước mắt giàn giụa.

-Các bạn trong lớp chạy tới nắm chặt tay Thuỷ.

Câu hỏi 6: Em hãy giải thích và sao khi dắt Thuỷ ra khỏi trường, tâm trạng của Thành lại “kinh ngạc thấy mọi người vẫn đi lại bình thường và nắng vẫn vàng ươm trùm lên cảnh vật”.

Gợi ý:

Đọc truyện chúng ta đồng cảm với tâm trạng đau đớn của Thành bởi em phải chịu đựng sự mất mát, đổ vỡ quá lớn của gia đình. Em sắp phải rời xa tổ ấm của mình, phải rời xa đứa em nhỏ vô cùng nhân hậu. Song quanh em lúc này, cảnh vật lại rất tươi đẹp, cuộc sống vẫn diễn ra điềm nhiên và bình thường, đối lập với tâm trạng của em. Bởi thế, Thành đả cảm thây vô cùng kinh ngạc.

Câu hỏi 7: Qua câu truyện này, theo em, tác giả muôn nhắn gửi đến mọi người điều gì?

Gợi ý:

Qua văn bản, tác giả muốn gửi đến tất cả mội người bức thông điệp: “Tổ ấm gia đình là vô cùng quí giá và quan trọng. Mọi người hãy cố gắng bảo vệ và giữ gìn, không nên vì bất kì lí do gì làm tổn hại đến những tình cảm tự nhiên trong sáng ây”.