Phân tích nhân vật Hoàng trong truyện ngắn Đôi mắt của Nam Cao

Đề bài: Phân tích nhân vật Hoàng trong truyện ngắn Đôi mắt của Nam Cao

Bài làm

Trong nền văn học hiện thực của nước ta có những nhà văn vô cùng tiêu biểu nổi tiếng như nhà văn Nguyễn Công Hoan, Vũ Trọng Phụng, Ngô Tất Tố, NAm Cao…Trong đó, tác giả Nam Cao có nhiều tác phẩm vô cùng sâu sắc thể hiện giá trị nhân đạo, đồng cảm của nhà văn.

Dù Nam Cao đến với nền văn học hiện thực muộn hơn những nhà văn cùng thời đi trước nhưng do tác giả đã biết khơi những nguồn chưa ai khơi và sáng tạo những gì chưa có, cho nên Nam Cao đã có những tác phẩm để đời tạo được ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc

Truyện ngắn "Đôi mắt" là một tác phẩm tiêu biểu cho phong cách cũng như quan niệm sống, cái nhìn nhân sinh quan của nhà văn Nam Cao trước thời cuộc. Nó như một bản tuyên ngôn nghệ thuật của tác giả trước hoàn cảnh đổi mới của đất nước sau khi cách mạng tháng Tám thành công.

Trong truyện ngắn có hai nhân vật chính là Hoàng và Độ thể hiện hai quan niệm sống, hai cái nhìn khác nhau về thời cuộc. Trong đó, nhân vật Hoàng được nhà văn Nam Cao miêu tả khá chi tiết sắc nét từ hình dáng bên ngoài, đến nội tâm và tính cách bên trong.

Nhan đề "Đôi mắt" của truyện ngắn cũng gợi lên trong lòng người đọc những cái nhìn vô cùng mới mẻ của tầng lớp văn nghệ sĩ trong đời sống của người nông dân.

Nhân vật Hoàng vốn là một nhà văn, từ Hà Nội chuyển về sống ở vùng tản cư, một vùng nông thôn xa thành phố. Trong con mắt của bạn bè đồng nghiệp cùng giới thì Hoàng là một nhà văn nhưng anh nổi tiếng là một con buôn nhiều hơn.

Dù là người có tài nhưng Hoàng không dùng cái tài văn chương của mình để tạo nên những tác phẩm lớn lao có tính hướng thiện, giúp cuộc sống trở nên tốt đẹp hơn. Mà anh thường xuyên dùng ngòi bút của mình để chống phá các bạn cùng giới, chọc phá, hãm hại những ai hơn mình. Hoặc làm Hoàng ngứa mắt vì một lý do gì đó.

Nhưng từ ngày chuyển về ngoại ô ở Hoàng sống vô cùng khép kín không quan hệ với ai, nhà lúc nào cũng kín cổng cao tường, anh cũng không quan tâm tới tình hình đất nước những diễn biến chính trị diễn ra trong giai đoạn mới. Hoàng mở đầu với cái nhìn của Độ người đàn em cũ, dáng đi kệ nệ, khuôn mặt béo tốt, trên khuôn mặt thì lộ vẻ đầy bi kịch.

Từ ngoại hình của nhân vật Hoàng cho chúng ta thấy cuộc sống vô cùng ấm no, thoải mái trong vật chất của Hoàng và gia đình. Nó hoàn toàn ngược lại với những số phận người nông dân đói khổ, lầm than, lam lũ ngoài kia.

Qua những hình dáng và tính cách, lai lịch ta có thể thấy Hoàng là một nhân vật có chút tài năng văn chương, có chút tài năng trong việc làm ăn kinh tế, kiếm tiền. Nhưng anh ta lại là người thiếu đạo đức, ích kỷ, trưởng giả sống tách biệt với thời cuộc, ích kỷ chỉ biết nghĩ tới cuộc sống cá nhân.

Khi cách mạng tháng Tám xảy ra ông ta cắt đứt liên lạc với bạn bè đồng nghiệp cũ, không quan hệ với ai ngày ngày đóng cửa gia đình mình, sống tách biệt hoàn toàn với thế giới xung quanh mình. Không có bạn bè, nào tới thăm anh ta và anh ta cũng không có nhu cầu quan hệ với hàng xóm, láng giềng xung quanh.

Gia đình Hoàng đang sống giữa thời cuộc, trong giai đoạn vô cùng quan trọng của đất nước. Nhưng anh ta dường như chẳng buồn quan tâm. Trong khi những người dân lao động nghèo khó chết đói đầy đường thì con chó béc giê nhà hoàng vẫn có cơm ăn, thịt cá đầy đủ. Hoàng vẫn sống lối sống sa hoa, ăn mía nướng, uống trà ướp hoa nhài hoa cúc, ngủ màn tuyn…

Ngày ngày Hoàng sống sung sướng trên nỗi đau của người dân lao động, người nông dân khốn khổ, trong nỗi đau mất nước kiếp nô lệ lầm than.

Những điều về cuộc sống vật chất của Hoàng không đáng nói bằng cách nhìn đời nhìn người của Hoàng. Anh hoàn toàn không có cái nhìn thiện cảm chút nào với người nông dân. Với anh những người nông dân là người ngu dốt, tham lam, lỗ mãng và ích kỷ…Anh ta lắc đầu lo lắng cho sự nghiệp giải phóng dân tộc của nước nhà khi trao vào tay những người nông dân dốt nát đó những quyền hành quá lớn.

Với Hoàng người nông dân là những người có tính tò mò, tọc mạch vào chuyện người khác thường hóng hớt rồi buôn chuyện nói xấu người khác mà thôi.

Rồi có những anh răng đen, mắt toét, hát tiến quân ca như người cầu kinh ngủ gật, ngọng líu ngọng lô, gọi lựu đạn biến thành "nựu đạn", rồi tên con gái thì nhất định là phải lót bằng chữ "thị" thì mới chịu.

Nhân vật Hoàng không chỉ có cái nhìn sai lệch về những người nông dân, về cuộc kháng chiến của dân tộc mà anh ta còn tỏ ra coi thường những người cán bộ Đảng viên xuất thân từ người nông dân, từ tầng lớp bần nông đi lên. Hoàn giễu cợt cách mạng của kháng chiến của dân tộc bằng bằng những lời hứa hẹn suông chắc gì đã làm được khi nắm trong tay là những con người nông dân ngu dốt toàn những tính xấu.

Hoàng thiếu niềm tin và tình cảm dành cho người nông dân, anh ta không nhìn thấy như tư chất đáng quý ở họ. Những người nông dân nghèo khổ, lam lũ dốt nát ấy nhưng lại có tấm lòng yêu nước mạnh mẽ hơn bất kỳ ai. Họ có thể làm cách mạng tốt, và cách mạng cùng triệt để bởi chính họ là những người phải chịu nhiều mất mát đau khổ nhất khi đất nước rơi vào hoàn cảnh nô lệ, lầm than.

Hoàng chưa bao giờ mở lòng với quần chúng nhân dân thì làm sao anh hiểu được tâm hồn cao đẹp bên trong của họ. Hoàng chỉ biết sống cuộc sống hưởng thụ xa hoa hàng ngày hưởng chăn ấm nệm êm thì làm sao biết những con người răng đen mắt toét kia có thể làm những gì.

Cách nhìn đời nhìn người của nhân vật Hoàng thể hiện anh ta có cái nhìn lệch lạc, phiến diện về người nông dân. Một cái nhìn không cởi mở không thiện cảm, không muốn hòa mình vào thời cuộc một người tham lam, ích kỷ chỉ biết hưởng thụ cho riêng mình.

Thông qua tác phẩm "Đôi mắt" của Nam Cao đã vô cùng tinh tế, xây dựng thành công nhân vật Hoàng một con người bằng xương thịt sống tham lam, ích kỷ có thái độ sống thờ ơ với thời cuộc, không tin vào con đường mà Đảng và cuộc kháng chiến của dân tộc.

Đông Thảo